Istanbul Efsaneleri

EFSANELERE GORE ISTANBUL'UN KURULUSU "e;Bu sehr-i Sitambul ki, bi misl-u behadA r, Bir sengine, yekpare Acem mulku fedadA r"e; Sair Nedim Yeryuzunde, bu kadar cok ada ve sana sahip kent cok ender bulunur. Her ulus, Istanbul'u baska bir adla andA . AyrA ca, fetihten onceki adlarA baskaydA , fetihten sonrakiler baska... Tarih sahnesine, Byzas, Buzis, Byse, Bysante gibi adlarla cA ktA . Roma donemine kadar da en cok ByzantA on olarak anA ldA . RomalA lar Antoneia, Anthusa, Deutera Rome dediler. Sonra, uzun bir donem boyunca Konstantinopolis olarak kaldA . Kuzeylilerin verdikleri adlarA n bir kA smA kentin gucunu vurguluyordu: TsarA grad (Slav kaynaklarA nda imparator kenti) ve MA klegard (Vikinglerde Imparator Mikhael'A n kenti) gibi. Ruslar Tekfuriye ve Zavegorod, Macarlar Vizenduvar, PolonyalA lar Kanatorya, Cekler Aylana, Isvecliler HeraklA yan, HollandalA lar Istefanya, Franklar Agrandone, Portekizliler Kostiye, Araplar Konstantiniyye-i Kubra, Acemler Kayser-i Zemin, Hintliler Taht-i Rum, Mogollar Cakduryan demislerdi bir zamanlar OsmanlA 'nA n "e;Asitane"e;sine. Ote yandan, Istanbul'a yakA stA rA lan sanlar da en az kendisi kadar gorkemliydi: Asitane-i Saadet (Sultan SarayA ), Dar-ul Hilafe (Halife'nin evi), Daru's Saltana (SaltanatA n evi), Dergah-A SelatA n (Sultanlar kapA sA )... Ve sonunda bizim kentimiz, Istanbul. Bilinen tarihi 2600 yA ldan daha eskilere uzanan bu yaslA , ama muhtesem kent, zamanA n akA sA icinde buyuk uygarlA klarA n yA kA lA slarA m da gordu, yenilerinin nasA l kurulduklarA na da... ImparatorluklarA n bu herkesi kA skandA ran gorkemli baskentinin kose bucagA , birbiriyle ilgisi olmayan kulturlerin mirasA yla suslendi. Ve sonucta, tum uslup ve kulturler ic ice gecerek, birbirini ozumseyerek, Istanbul'un anA tsal tarihini olusturdu. Kentin kurulusu uzerine rivayet muhtelif. En unlusu ve bilineni MegaralA gocmenlerinin yolculugu. Bir de Evliya Celebi'nin anlattA gA var ki, tadA na doyum olmuyor... Efsaneye gore, Koressa'nA n oglu, Yunanistan'A n Megara kentinden genc Byzas, yandaslarA yla birlikte, bolgedeki baskA lardan kurtulmak, yeni bir kent kurmak ve ozgurlugunu ilan etmek icin yola cA ktA . Her sey iyiydi de, kent nerede kurulacaktA ? O cagda, bilinmeyenleri bilinir kA lan birisine, Delfoi kentindeki kahine danA stA genc adam. Delfoi kahini gidecegi yeri tarif etti; "e;Kentini kuracagA n yer, korler ulkesinin tam karsA sA nda olacak."e; Byzas yola cA ktA , aradA taradA , korler ulkesi diye bir yer yoktu. Sonunda, mola verdikleri bir deniz kA yA sA nda, karsA sahile baktA ve bagA rdA : "e;Bu insanlar kor mu, burasA varken orada oturulur mu?"e;. Delfoi kahinini hatA rladA genc adam; "e;Korler ulkesinin karsA sA nda kuracaksA n kentini."e; Korler ulkesi, gunumuzun KadA koy'udur! Istanbul'dan cok yA llar once kurulmustur "e;Khalkedonia"e;, yani KadA koy. Byzas; ordusuyla gelip soluklanmak icin durdugu simdiki Sarayburnu'nda, manzaranA n muhtesem goruntusunden adeta buyulenmisti. Khalkedonia'nA n neden "e;Korler Ulkesi"e; tanA mlamasA nA hak ettigini anlamA stA artA k. Cunku, boyle cennet benzeri bir yer dururken, tam karsA da ve korumasA z bir yerde kent kuranlar, ancak kor olabilirlerdi! Ol hikaye boyle. Temelleri Sarayburnu sA rtlarA nda atA lan kente, kurucusunun adA olan Byzas'tan dolayA , "e;Byzas'A n kenti"e; anlamA nda "e;ByzantA on"e; dendi...